Epistula Septima Pla002

Parte de:

Epístolas platónicas / Carta VII

Ἐπιστολὴ Ζ΄ (002)

Νέος ἐγώ ποτε ὢν πολλοῖς δὴ ταὐτὸν ἔπαθον: ᾠήθην, εἰ θᾶττον ἐμαυτοῦ γενοίμην κύριος, ἐπὶ τὰ κοινὰ τῆς πόλεως [324ξ] εὐθὺς ἰέναι. Καί μοι τύχαι τινὲς τῶν τῆς πόλεως πραγμάτων τοιαίδε παρέπεσον. Ὑπὸ πολλῶν γὰρ τῆς τότε πολιτείας λοιδορουμένης μεταβολὴ γίγνεται, καὶ τῆς μεταβολῆς εἷς καὶ πεντήκοντά τινες ἄνδρες προύστησαν ἄρχοντες, ἕνδεκα μὲν ἐν ἄστει, δέκα δ᾽ ἐν Πειραεῖ —περί τε ἀγορὰν ἑκάτεροι τούτων ὅσα τ᾽ ἐν τοῖς ἄστεσι διοικεῖν ἔδει— τριάκοντα δὲ πάντων [324δ] ἄρχοντες κατέστησαν αὐτοκράτορες. Τούτων δή τινες οἰκεῖοί τε ὄντες καὶ γνώριμοι ἐτύγχανον ἐμοί, καὶ δὴ καὶ παρεκάλουν εὐθὺς ὡς ἐπὶ προσήκοντα πράγματά με. Καὶ ἐγὼ θαυμαστὸν οὐδὲν ἔπαθον ὑπὸ νεότητος: ᾠήθην γὰρ αὐτοὺς ἔκ τινος ἀδίκου βίου ἐπὶ δίκαιον τρόπον ἄγοντας διοικήσειν δὴ τὴν πόλιν, ὥστε αὐτοῖς σφόδρα προσεῖχον τὸν νοῦν, τί πράξοιεν. Καὶ ὁρῶν δήπου τοὺς ἄνδρας ἐν χρόνῳ ὀλίγῳ χρυσὸν ἀποδείξαντας τὴν ἔμπροσθεν πολιτείαν—τά τε ἄλλα καὶ φίλον [324ε] ἄνδρα ἐμοὶ πρεσβύτερον Σωκράτη, ὃν ἐγὼ σχεδὸν οὐκ ἂν αἰσχυνοίμην εἰπὼν δικαιότατον εἶναι τῶν τότε, ἐπί τινα τῶν πολιτῶν μεθ᾽ ἑτέρων ἔπεμπον, βίᾳ ἄξοντα ὡς ἀποθανούμενον, [325α] ἵνα δὴ μετέχοι τῶν πραγμάτων αὐτοῖς, εἴτε βούλοιτο εἴτε μή: ὁ δ᾽ οὐκ ἐπείθετο, πᾶν δὲ παρεκινδύνευσεν παθεῖν πρὶν ἀνοσίων αὐτοῖς ἔργων γενέσθαι κοινωνός—ἃ δὴ πάντα καθορῶν καὶ εἴ τιν᾽ ἄλλα τοιαῦτα οὐ σμικρά, ἐδυσχέρανά τε καὶ ἐμαυτὸν ἐπανήγαγον ἀπὸ τῶν τότε κακῶν. Χρόνῳ δὲ οὐ πολλῷ μετέπεσε τὰ τῶν τριάκοντά τε καὶ πᾶσα ἡ τότε πολιτεία: πάλιν δὲ βραδύτερον μέν, εἷλκεν δέ με ὅμως ἡ [325β] περὶ τὸ πράττειν τὰ κοινὰ καὶ πολιτικὰ ἐπιθυμία. Ἦν οὖν καὶ ἐν ἐκείνοις ἅτε τεταραγμένοις πολλὰ γιγνόμενα ἅ τις ἂν δυσχεράνειεν, καὶ οὐδέν τι θαυμαστὸν ἦν τιμωρίας ἐχθρῶν γίγνεσθαί τινών τισιν μείζους ἐν μεταβολαῖς: καίτοι πολλῇ γε ἐχρήσαντο οἱ τότε κατελθόντες ἐπιεικείᾳ. Κατὰ δέ τινα τύχην αὖ τὸν ἑταῖρον ἡμῶν Σωκράτη τοῦτον δυναστεύοντές τινες εἰσάγουσιν εἰς δικαστήριον, ἀνοσιωτάτην αἰτίαν ἐπιβαλόντες [325ξ] καὶ πάντων ἥκιστα Σωκράτει προσήκουσαν: ὡς ἀσεβῆ γὰρ οἱ μὲν εἰσήγαγον, οἱ δὲ κατεψηφίσαντο καὶ ἀπέκτειναν τὸν τότε τῆς ἀνοσίου ἀγωγῆς οὐκ ἐθελήσαντα μετασχεῖν περὶ ἕνα τῶν τότε φευγόντων φίλων, ὅτε φεύγοντες ἐδυστύχουν αὐτοί. Σκοποῦντι δή μοι ταῦτά τε καὶ τοὺς ἀνθρώπους τοὺς πράττοντας τὰ πολιτικά, καὶ τοὺς νόμους γε καὶ ἔθη, ὅσῳ μᾶλλον διεσκόπουν ἡλικίας τε εἰς τὸ πρόσθε προύβαινον, τοσούτῳ χαλεπώτερον ἐφαίνετο ὀρθῶς εἶναί μοι τὰ πολιτικὰ [325δ] διοικεῖν: οὔτε γὰρ ἄνευ φίλων ἀνδρῶν καὶ ἑταίρων πιστῶν οἷόν τ᾽ εἶναι πράττειν—οὓς οὔθ᾽ ὑπάρχοντας ἦν εὑρεῖν εὐπετές, οὐ γὰρ ἔτι ἐν τοῖς τῶν πατέρων ἤθεσιν καὶ ἐπιτηδεύμασιν ἡ πόλις ἡμῶν διῳκεῖτο, καινούς τε ἄλλους ἀδύνατον ἦν κτᾶσθαι μετά τινος ῥᾳστώνης—τά τε τῶν νόμων γράμματα καὶ ἔθη διεφθείρετο καὶ ἐπεδίδου θαυμαστὸν ὅσον, ὥστε με, [325ε] τὸ πρῶτον πολλῆς μεστὸν ὄντα ὁρμῆς ἐπὶ τὸ πράττειν τὰ κοινά, βλέποντα εἰς ταῦτα καὶ φερόμενα ὁρῶντα πάντῃ πάντως, τελευτῶντα ἰλιγγιᾶν, καὶ τοῦ μὲν σκοπεῖν μὴ ἀποστῆναι μή ποτε ἄμεινον ἂν γίγνοιτο περί τε αὐτὰ ταῦτα καὶ [326α] δὴ καὶ περὶ τὴν πᾶσαν πολιτείαν, τοῦ δὲ πράττειν αὖ περιμένειν ἀεὶ καιρούς, τελευτῶντα δὲ νοῆσαι περὶ πασῶν τῶν νῦν πόλεων ὅτι κακῶς σύμπασαι πολιτεύονται—τὰ γὰρ τῶν νόμων αὐταῖς σχεδὸν ἀνιάτως ἔχοντά ἐστιν ἄνευ παρασκευῆς θαυμαστῆς τινος μετὰ τύχης—λέγειν τε ἠναγκάσθην, ἐπαινῶν τὴν ὀρθὴν φιλοσοφίαν, ὡς ἐκ ταύτης ἔστιν τά τε πολιτικὰ δίκαια καὶ τὰ τῶν ἰδιωτῶν πάντα κατιδεῖν: κακῶν οὖν οὐ [326β] λήξειν τὰ ἀνθρώπινα γένη, πρὶν ἂν ἢ τὸ τῶν φιλοσοφούντων ὀρθῶς γε καὶ ἀληθῶς γένος εἰς ἀρχὰς ἔλθῃ τὰς πολιτικὰς ἢ τὸ τῶν δυναστευόντων ἐν ταῖς πόλεσιν ἔκ τινος μοίρας θείας ὄντως φιλοσοφήσῃ.

Perge ad sequentes caput

Redde ad prius caput

Redde ad indicem

Epístola VII (002)

Allá, Allá, cuando joven, me pasó lo mismo que a tantos: creía que, en llegando a señor de mí mismo, entraría, sin más, [324c] en los negocios comunes de la Ciudad. Algunas oportunidades respecto de los negocios de la Ciudad se me ofrecían, es como un trastorno del régimen político existente a la sazón, por atacado por muchos. Cincuenta y un varones se alzaron de jefes del cambio; de ellos, once en la Ciudad; diez, en el Pireo. Ambos grupos tanto para el ágora, como para cuantos asuntos hubiera que resolver en las Ciudades. Empero, treinta de ellos se constituyeron en gobierno de autócratas. Por haber sido [324d] algunos de ellos familiares míos y conocidos, me llamaron inmediatamente, cual si tales asuntos me convinieran. Por mi juventud nada de ello me me sorprendió , porque creía que administrarían ellos la Ciudad sacándola de mala vida a la justa, de modo que puse gran atención en qué harían. Y, vi, por cierto, que tales varones hacían, en poco tiempo que la política anterior pareciera de oro. Aparte de otras cosas: a un [324e] varón querido para mí: al viejo Sócrates, que casi me atrevo a decir sin avergonzarme era el más justo de los contemporáneos, lo comisionaron, junto con otros ciudadanos para que trajeran por la fuerza a un ciudadano para matarlo X*aX,1Para este pasaje vide Apología 32c, así como el final del Fedón. a fin de que, así, resultara Sócrates su cómplice en tal acción, quisiéralo o no; mas no obedeció y se expuso a padecer toda [325a] clase de peligros antes de ser copartícipe de obras impías; viendo, por cierto, todo esto, además de otras cosas tales no pequeñas, me indigné y retiré de estas maldades presentes X*bX.2Puede ser una alusión a la ejecución de Terámenes por obra de Critias. Después de no mucho tiempo cayó el gobierno de los Treinta y todo su régimen. Una vez más, aunque brevemente, me arrastró el deseo de actuar en la política pública. Muchas [325b] cosas pasaron en aquellos tiempos, por desordenados, capaces de indignar a cualquiera; y nada tiene de sorprendente el que se tomaran de algunos enemigos venganzas mayores que en las revoluciones, aunque de gran equidad usaron las que entonces volvieron. Pero es el caso que algunos poderosos llevaron ante el juzgado X*cX,3Meleto y Ánito, los acusadores de Sócrates. una vez más, a aquel nuestro compañero Sócrates, llevándolo a juicio por una causa la más sacrílega y, de todas, la menos adecuada a Sócrates, porque [325c] unos lo llevaron a juicio por impío; otros, lo condenaron e hicieron matar a quien, en aquella otra ocasión, no quiso participar de un procedimiento impío contra uno de los entonces fugitivos amigos, cuando, aun fugitivos, los perseguía la mala suerte. Considerando tales cosas y los hombres que hacían tal política y las leyes y costumbres, cuanto más lo consideraba y adelantaba en edad me parecía ser tanto más difícil administrar correctamente los asuntos de la Ciudad. [325d] Porque sin varones amigos y compañeros fieles no es posible hacerlo; no era fácil hallarlos entre los presentes, porque nuestra Ciudad no era ya administrada según las costumbres y procedimientos de nuestros padres; adquirir nuevos amigos resultaba imposible hacerlo con alguna brevedad. Además: corrompíanse leyes escritas y costumbres, y adelantaba esto de tan sorprendente manera que, habiendo comenzado, lleno de gran ímpetu, a actuar en política, mirando todo eso y [325e] viendo que todo iba de acá para allá, terminé por aturdirme; sin dejar de mirar, por si acaso mejoran las cosas y aun el régimen íntegro. Más aguardando siempre las oportunidades [326a] de obrar. Empero, terminé pensando que todas las Ciudades actuales rigense políticamente mal, porque sus legislaciones tienen casi casi algo de incurable, si no da la Suerte de que las acompañen ciertas admirables disposiciones; y me sentí forzado a decir, alabando a la recta filosófica, que de ella es propio percibir lo que es justo para los negocios de la Ciudad y para todos los de particulares. Así que los males [326b] no abandonarán al linaje humano hasta que el linaje de los rectamente filosofantes llegue a les poderes políticos, o bien que el linaje de los gobernantes en las Ciudades llegue, por una especie de Suerte divina, a filosofar según realidad de verdad X*dX.4Una idea planteada ya en República 473d y 501e.

Perge ad sequentes caput

Redde ad prius caput

Redde ad indicem

Conversaciones en el Atrium

EN CONSTRVCCION

EN CONSTRVCCION

Perge ad sequentes caput

Redde ad prius caput

Redde ad indicem

Sidebar



error: Content is protected !!